Tân Châu và Hồng Ngự là 2 huyện đối điện nhau trên giòng sông Mekong, qua lại bằng một chuyến phà. Tân Châu bên hữu ngạn trong tỉnh An Giang, Hồng Ngự bên tả ngạn thuộc tỉnh Đồng Tháp. Sông Mekong chia một nhánh nhỏ trước thủ đô Nam Vang gọi là Bassac chảy vào nước ta gần tp Châu Đốc. Nhánh chính vẫn là sông Mekong vào Việt Nam tại đây. Sau đó về hạ lưu chừng 50 km sẽ chia nước thêm vào sông Bassac qua sông Vàm Nao tạo thành sông Hậu Giang. Mekong vào nước mình gọi là Tiền Giang, đến Vĩnh Long sẽ chia ra các nhánh nhỏ sau cùng đổ vào Biển Đông qua 6 cửa phía Bắc của đồng bằng Cửu Long.
Tân Châu và Hồng Ngự thường đi đôi trong ý thức địa dư dân giã vì tuy hai nhưng là một, chỉ là một địa phương. Địa phương này được nhắc đến nhiều vì là chốt dân cư lớn ở cực Tây Bắc của giòng sông Mekong trươc khi qua đất Kampuchea. Ai lên TC/HN là lên biên giới - trên nước - vì có làm ăn buôn bán biên giới hay nhiệm vụ quân sự biên phòng. Nước Cửu Long Giang từ Cao Miên vào xứ mình tại địa phương này.
Thực tế phải lên thượng nguồn 10 km nữa thì mới tới lằn ranh và cột mốc biên giới Việt-Kam.
Thượng nguồn 10 km từ điểm đứng này - nhìn từ trên phà Tân Châu. Ở đó 2 bên bờ sẽ có cửa khẩu qua Cao Miên. Từ đó ngược giòng sông chừng xấp xỉ 100 km bạn sẽ cập bến Nam Vang. Năm 1678 Chưởng Cơ Nguyễn Hữu Cảnh đã đến đó bình định giòng sông mang bề dày lịch sử do các chúa Nguyễn viết nên từ thời đó. Từ nhiều góc nhìn, điểm đứng bạn đọc còn có thể miên mang hình dung không gian hoang sơ của thời dựng quốc vĩ đại này, hình dung chiến thuyền thủy quân nhiều xuất xứ lên xuống chính ngay đoạn sông này. Nếu chưa đi bạn hãy đến để tưởng niệm.
Tại đây bề ngang của sông Mekong đo từ 1 km đến 2 km. Một trong những giòng sông lớn nhất địa cầu, thứ 8 về chiều dài, với lưu lượng trung bình 16 000 mét khối/giây - gấp 6 lần sông Hoàng Hà bên Tàu. Khối nước do giòng sông từ nguồn đến Lào chỉ từ 15% đến 20% của tồng lưu lượng, cho nên không thể có chuyện Tàu đấp đập giữ nước mà sông Mekong cạn nguồn! Đập bên Tàu cũng không thể giữ phù sa, vì lý do không cần thông minh để hiểu là đập giữ đất thì sớm giải thể, xây mà làm gì!?
Những chuyện gây hoang mang cho người dân về việc TQ làm suy yếu con sông với tầm vóc và mãnh lưc ghê gớm này phải hiểu dưới lăng kính chính trị nhiều hơn là thực tế.
Môi trường lưu vực và "sức khỏe" giòng sông có biến hóa chăng là phải do từ thay đỗi khí hậu toàn cầu, điều chăc chắn có, nhưng việc này là không thể tránh hay chế ngự. Chỉ mong các đấng anh minh theo dõi vô tư dùm và đề nghị phương án khắc phục.
Ngoài ra là hù dọa bá láp, những thứ mà học sinh cấp 2 nếu quan tâm cũng thấy được. Tư liệu dồi dào và rành rành đó, và nếu ai có nghi ngờ xin hãy bỏ chút thời giời ra đứng cạnh giòng sông Cửu Long, chỉ vài giờ xe từ phi trường Tân Sơn Nhất, mà chiêm nghiệm.
