12 giờ trên sông nước Cà Mau
Hình dưới không phải là 1 bức tranh trừu tượng mà là 1 không ảnh vệ tinh Google Maps. Trung tâm điểm là thị trấn Năm Căn trong tỉnh Cà Mau. Một địa lý ngoạn mục gần như giả tưởng mà các bạn là sở hửu chủ nếu tổ quốc các bạn còn là nước Việt Nam.
Địa hình này hầu như là tiêu biểu cho cả 1 miền đất nước rộng lớn từ phía Tây Nam sông Hậu Giang trở xuống Đất Mũi Cà Mâu, độc nhât vô nhị trên toàn cầu mà cho đến nay rất ít được thế giới để mắt đến - và hiểu hay tìm hiểu bản chất của nó. Đây là 1 địa hình hoàn toàn nhân tạo, và dân tộc đã tạo ra nó trong thời gian 400 năm qua là một dân tộc đặc biệt nhất. Nếu bạn đang đọc được trang blog này thì bạn có thể tự hào là thuộc về dân tộc này đấy.Thủa nhỏ đi học văn hóa còn trọng Tây khinh Á, có 1 danh sách các kỳ công thế giới như Vạn Lý Trường thành, Kim tự tháp Ai Cập, đập Hoover v.v... Nhiều thế hệ trí thức Việt Nam và Đông Nam Á nói chung và cả Trung Hoa được đào tạo 1 thói vọng ngoại, trọng Âu Tây. Tâm lý này thực tế đã đưa họ vào tròng nô lệ trên 2 thế kỷ, mà hiện nay còn rất nhiều người không gọt rữa được, nhất là số người đang sống ở nước ngoài.Kỳ công của nhân loại là đây, không đâu xa: hệ thống kinh lạch Miên Tây Nam và cực Nam của nước Việt Nam. Kỳ công của 3 giòng máu dân tộc Viêt-Hoa-Khmer dưới sự lãnh đạo quy hoạch của các Chúa Nguyễn từ miền Thuận Hóa, sau là của Nhà Nguyễn, cai trị từ Kinh đô Huế.
Con đường màu vàng từ Cà Mau xuống là khúc đường khô cuối cùng tiếp nối QL1 tân cùng ở tp CM. Có thể đi xe đò nhỏ đến Nam Căng. Từ đó đường nhỏ hơn như trong các hình cuối. Các bạn có thể đóan đường đò hôm nay chạy theo cac con kinh và sông rạch nào.Thanh phố Cà Mau cùng 1 địa hình với Bạc Liêu mà xưa kia thời tiến chiến là cùng 1 đơn vị hành chánh, tọa lạc trên 1 vùng đất nổi có cao độ trung bình là 4 mét, tựa nhự tp Bạc Liêu. Bao quanh là vùng đất bồi mênh mông với cao độ 0 mét đến 1 mét trên mức cường triều, một trong những vùng dân cư với cao độ trên mặt biển thấp nhất địa cầu.Dọc đường kinh rạch và sông từ sông Gành Hào đến kinh Rạch Tàu, một đoạn đáng kể là Sông Cửa Lớn. Tổng cọng chiều dài chừng trên dưới 90 km.
Đời sống và kinh tế con người trên sông nước. Thực tế thì các nơi dân cư không hoàn toàn là trên nước hay bị vây quanh trên ốc đảo bởi nước. Tât cả nhà cửa và cơ sở thương mại hay phuc vụ khác đều 1/2 trên đất của con đê, 1/2 trên cừ tạo 1 giao diện với mặt nước nơi các phương tiện giao thông có thể tiếp cận dễ dàng.
Khách gọi đò. Thời buổi này là gọi bằng cell phone.
Người từ xa đến sẽ không thấy, như em một thời là một người con của sông nước sự vắng mặt của một loại phương tiện quan trọng bậc nhất trên nước ở vùng này. Đó là chiêc xuồng ba lá, còn gọi là ghe tam bản hay đúng hơn là xuồng tam bản. Hiện nay chỉ còn thấy ghe, không con thấy xuồng. Có thể nào kỹ thuật đóng xuồng đã thất truyền rồi hay sao. Nếu thật vậy thì đáng buồn thay.
Bến phà thế kỷ 21 nối tiếp truyền thống bến đò ngang. Tại vùng sông nước này thường hay nghe "quá giang", và tại đây từ này mang đủ âm hưởng nguyên thủy của nó. Sang sông.
Các bạn không thấy rõ vì ảnh khổ nhỏ, nhưng trên bảng kia 2 chữ hiệu là 'Quán Sách'. Chổ này là điểm đón đưa học sinh, ngôi trường có thể thấy trong xa kia.
Họ Trần là Việt nhưng cũng có thể là Hoa, Sol là một tên Khmer. Là họ của ông Sơn Nam (tự chọn), của chính khách Khmer Sơn Ngọc Thành thời 1950-60.
Trên vùng đất ngập này chôn cất là cả 1 vấn đề lớn - ngoại trừ đối với dân tộc Khmer Krom, họ hỏa tán.
Tàu chỉ mượn sông Cửa Lớn để đến gần đích vì sông này không đưa ra mũi đất cực Nam. Đi trên sông 1 khúc dài rồi tàu lại vào tìm những kinh rạch nhỏ đưa xuống 1 đoạn không ngắn nữa.
Xóm Rạch Tàu.
Tên chợ là Đất Mũi, huyện Ngọc Hiền, tỉnh Cà Mau. Cà Mau là tên sau cùng của tỉnh này, trước thuộc Bạc Liêu, sau là tỉnh tên là An Xuyên.
Bến cuối cùng. "Tới bến". Đi tàu đò có thể xuống giữa đường ở nhiều bến - đò "ghé bến" - hay ở chổ nào mình muốn xuống, hay đi tới bến cuối cùng, là đi "tới bến". 'Tới bến' sau này là tiếng lóng để nói làm điều gì cho hết mình, tới nơi tới chốn, không nữa chừng.
(Nay khái niệm này áp dụng cho xe đò luôn và khi bạn mua vé xe sẽ được hỏi câu này. Nhớ coi kỹ trên xe viết rõ bến xe nào là bến cuối nhé, để khỏi trả giá cho 1 đoạn dư thừa. Hay bị đưa lầm đi Năm Căn trong khi chỉ muốn tới Cần Thợ thăm Má Hai.)
Ghe "Thái Lan" với vỏ dấp bê tông
Xóm Rạch Tàu là 1 làng chài, sống về nghề biển, nguồn lợi kinh tế là từ Biển Đông và Vịnh Thái Lan, khác các vùng phía trong là ruộng nước. Tại đây bản chất ghe thuyền thấy khác hẳn ghe thuyền vùng trên kia chỉ mấy con kinh. Đây là 1 cảng cá, 1 làng ngư dân đánh cá tôm duyên hải và cả trên biễn xa bờ trong Vịnh Thái Lan hay quanh Trường Sa.
Phía trên kia ghe thuyền là vận tải và chuyên chở hành khách, tư nhân đi lại và buôn bán lẻ. Phía dưới này ghe thuyền còn có thêm loại dùng vào để khai thác hải sản hay phuc vụ hậu cần cho đánh bắt hải sản. Do đó 1 số thương nghiệp và nghề nghiệp, kho hàng cũng có bản chất khác. Nếu trên kia tài nguyên là đất là rừng thì dưới này tài nguyên là từ biển. Sự phân biệt này trên vùng sông nước khó thấy hơn là ở vùng khô.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét