Hàm Luông Số 4

 Tháng 8 dương lịch 2024
 

Địa lý thiếu nhân văn như bánh bao thiếu hột dịch, hủ tiếu thiếu xương heo. Từ cống đập Ba Lai đi theo hương lộ HL-14 chừng 12,5 cây số thì đến chợ Ba Tri. Từ đó đến lăng mộ cụ Đồ Chiểu 2 cây số, quay kiếng xuống để hỏi đường đi vì trong khu đô thị cũng khá lùm xùm. 

Sinh quán cụ là Bình Dương*, năm 1862 về đinh cư tại đây. Cụ là nhà văn, thầy giáo và thầy thuốc, năm 25 tuổi đả mắc bệnh mù lòa.  Cụ Đồ được Unesco liệt vào danh nhân văn hóa thế giới tháng 11-2021 dưới thời bác Phúc, cũng là 1 danh nhân văn hóa. Đươc Unesco hổ trợ vật chất nên lăng Cụ thấy nét văn hóa Tây, bề thế nhưng gon gàng, văn minh ra, chỉ thiếu chổ cắm nhang và thùng công đức. (Đền kỷ niệm tầm cở mà thiếu "du lịch tâm linh"! như núi Bà Đen!)

Thị trấn Ba Tri, dân số 13 500. Ở Việt nam còn nhiều điểm dân cư không cổng chào, không băng rôn, không cờ đảng. Bậy.

Bình Đại: Cửa Số 2 + Số 3

 Tháng 7 nước nhảy lên bờ

Sau Cửa Tiểu logic nói sẽ là Cửa Đại. Các bạn chú ý: nếu đang là Miền Trung thì Cửa Đại là cửa sông Thu Bồn, đổ ra gần thị xã Hội An Quảng Nam, được thủy thủ Hoa Nhật và phương Tây biết đến từ thế kỷ thứ 15, trong khi đó châu thổ sông Cửu Long là thuộc Thủy Chân Lạp. 

Hai cửa đầu tiên này cách nhau 1 cù lao dài 10 km giữa nhánh đầu tiên của sông Tiền. Hai giòng sông chỉ được người dân gọi là sông Cửa Tiểu và sông Cửa Đại theo lối xuề xòa của Miền Tây. Cù lao Vượt theo tra cứu trên mạng, chưa từng nghe ai gọi tên, được nhắc đến với tên là Tân Phú Đông, bề ngang chừng 5 cây số. 

Tìm đường đến bến phà gần cửa biển nhất thì phải đi vòng vo quanh địa phận nhỏ vùng xa, trên những đường thôn lót bê tông bề ngang rông chỉ hơn 1 xe đi. Tài xế thuê bao tât bật lo âu, 12 km! Theo bản đồ di động thì đến đươc bến phà Bình Tân qua cửa Đại, chỉ cách hải khẩu 2.5 km. Nhưng dưới cơn mưa mùa bất thần xối xả, không thấy được quá 10 mét! Chỉ mới 3 giờ hơn mà tưởng chừng đã chiều lắm rồi, đồng hành và tài xế lo lắng giữa vùng xa sợ không có chổ ngủ lịch sự qua đêm, loay hoay đi kiếm chổ ăn ngủ! 

Một Chuyến Đi, Tám Cửa Biển

Tháng 7 năm Giáp Thìn 

Năm Rồng thực hiện được chuyến đi xem các cửa sông Rồng, tuy không được như ý nhưng cũng xin làm phóng sự này với hình ảnh và góc nhìn, nhận xét cá nhân gửi các bạn xem. Cửa Tiểu, cửa Đại, Ba Lai, Hàm Luông, Cổ Chiên, Cung Hầu, Định An, Trần Đề. Đề tài đã là cũ nhách đến nhàm chán nhưng, như các bạn cũng hãy đồng ý, không ai thấy như nhau, kể lại như nhau. Vậy xin: 

Đâu đó giữa giòng sông Vàm Cỏ và sông Mỹ Tho có 1 đường phân thủy nơi đó 2 giọt mưa phải chia tay nhau, 1 trôi về hướng Băc 1 về Nam. Đường phân thủy đó là ranh giới phía Bắc của lưu vực sông Mê Kông. Một phần lớn đồng bằng Gò Công là châu thổ sông Mê Kông. Vậy ta bắt đầu từ địa phận Gò Công thuộc tỉnh Tiền Giang, mò mẩm thế nào về hướng Tây-Nam tìm đến cửa số 9. Nếu được. Xe thuê bao, tài xế và lữ khách đều không biết đi đường nào, sẽ ăn đâu ngủ đâu, có ngày về hay không...

Đường đáy tam giác châu thổ Mekong rộng trên 100 km, tương đương bề rộng châu thổ sông Mississippi, Mỹ Quốc. Chữ 'châu' trong 'châu thổ' là chỉ các cù lao, cồn đất phù sa giữa các giòng sông trong không ảnh này. Chính xác thay!

Sơ lược: sông Mekong [1] chia ra thành 2 nhánh trước cửa thành phố Phnom Penh vào biên giới VN cách nhau 8.5 km. Nhánh chính Mekong là sông Tiền ra biển qua 6 cửa - thực tế là 5 vì cửa Ba Lai từ giữa thế kỷ trước đã là 1 giòng sông chết. Nhánh thứ 2 khá nhỏ lúc đầu, tên Bassac bên Kampuchia trở thành sông Hậu qua VN mới trở nên đáng kề, cổ truyền ra biển qua 3 cửa, nay từ thế kỷ 19 (từ trên 150 năm trước) đã chỉ còn lại 2. Người Việt Nam còn sống,  lâu nay không ai đã thấy được đủ chín cửa sông Cửu Long Giang. [2]

Chim Trời Phú Yên 2

 [ 1 ]   [ 2 ]

Gần nơi ghi được hình chim nhạn biển. Mõm đá nhỏ này tên là Hòn Yến. Dân địa phương nói trước đây (?) có én [1] nay đã đi hết rồi. Chuyện có thể, 1 hòn đảo gần đât liền tự nhiên mât hết tổ yến. Lý do 1 là nó có thể đã sơ tán qua Mỹ, Úc hết [2], hai là vì có loài đông vật xâm thực trôi vào sinh sôi làm nó phải bỏ đi. Chuột và nhất là rắn (rắn lại khoái chuột luôn!) là 2 thủ phạm chính. Chính vì muốn tránh 2 hung thần này mà chim én hay tìm làm tổ ở hải đảo xa gần tuy rằng chúng săn mồi bay là côn trùng trên các nơi rộng rãi có cây cối hay cỏ cao và ao hồ trong đất liền.

Chim Trời - Phú Yên

 Tháng 8 Năm 2024

 

Ở một chân trời xa xôi kia có 200 nóc gia bên bờ đại dương. Làng chài nằm ngoài 

những nẻo đường người đi mọi ngày, tuy có ngỏ hương lộ ra vào tươm tất.

Ờ đây nước liền với trời, sóng ngọc rì rào vỗ cát trắng. Gió dài ru giấc người ngủ quên, 

trên thôn  gà gáy trưa đáp tiếng già gọi trẻ. 

Ở đây đếm thời gian là bóng mây trên làn nước biếc, là tốc độ chiếc ghe con trên chân trời xa.

Trời trao 1 bãi cát hình cung, dây cung dài 3 cây số, giữa Tuy Hòa và Quy Nhơn.